Amerykańska legenda muzyki grungowej – Nirvana. Założona z inicjatywy dwóch młodzieńców, Kurta Cobaina i Krista Novoselica w 1987 roku. Grupa mimo krótkiej, bo zaledwie siedmioletniej, działalności zdołała odcisnąć swoje piętno na muzyce rockowej, jak i całym świecie pop-kultury. Miedzy innymi to właśnie dzięki Nirvanie, grunge i rock alternatywny stały się najczęściej nadawanym, przez stacje radiowe, gatunkami muzyki na początku lat 90-tych, detronizując ówcześnie panujący glam-rock.
Cobain wraz Novoselicem dorastali w Aberdeen, w małym miasteczku, 100 mil na południowy zachód od Seattle. Kiedy Cobain miał osiem lat, jego rodzice rozwiedli się, pozostawiając go na nieustanne podróże od jednego zestawu krewnych do drugiego. Już jako dziecko pokochał Beatlesów, ale z czasem zaczęło go ciągnąć do cięższych i bardziej mrocznych klimatów jak
Led Zeppelin czy Black Sabbath. Kurt poznał Krista, syna miejscowego fryzjera, dzięki wspólnemu znajomemu z zespołu Melvins, Buzzowi Osborne'owi. Po kilku nieudanych próbach założenia własnego zespołu, Cobain i Novoselic postanowili połączyć siły, tworząc pierwsze wcielenie grupy, która w wyniku wielu późniejszych zmian nazwy stała się ostatecznie Nirvaną. Pierwszym oficjalnym nagraniem zespołu był singel „Love Buzz/Big Cheese”, wydany w 1988 za pośrednictwem niezależnej wytwórni Sub Pop.
Ich debiutancki album, „Bleach”, ukazał się w 1989 roku i zdobył uznanie undergroundowej społeczności rockowej. Koszt nagrania wnosił równe 606 dolarów i 17 centów, a jego początkowa sprzedaż osiągnęła 35 000 kopii – co było wielkim sukcesem, jak na niezależną wytwórnię. W następnym roku Nirvana wydała kolejny singiel „Sliver b/w Dive", i nagrała sześć nowych utworów (w tym "Smells Like Teen Spirit") z producentem Butchem Vigiem. Przez początkowy okres istnienia, grupa często zmieniał perkusistów, jednak w końcu udało im się zatrudnić odpowiedniego człowieka, a był nim Dave Grohl z hardcorowego zespołu Scream. W takim składzie Nirvana pozostał już do samego końca.
Kolejny rok przyniósł ze sobą zmianę wydawcy. Nirvana, za namową Kim Gordon z zespołu Sonic Youth, rozwiązała umowę z Sub Pop i podpisała kontrakt z DGC Records w 1990 roku. Grupa rozpoczęła nagrywanie nowego krążka zatytułowanego - "Nevermind". Ten najsłynniejszy, wydany w 1991 roku album Nirvany, został nagrany w Sound City Studios w Van Nuys,
Los Angeles. Przez dwa miesiące zespół pracował nad utworami ze swojego repertuaru, które miały się znaleźć na nowej produkcji. Niektóre, jak „In Bloom” i „Breed”, były gotowe od lat, podczas gdy inne, w tym „On a Plain” i „Stay Away” jeszcze w połowie sesji nagraniowej miały spore braki. Płytę wyprodukował Butch Vig, ale ostatecznym miksem zajął się Andy Wallace, współpracownik thrash-metalowej formacji Slayer. Członkowie zespołu wielokrotnie narzekali, że brzmienie, jakie płycie nadał Wallace, było zbyt wygładzone, mało szorstkie i jazgotliwe.
DGC Records, pierwotnie zakładało sprzedaż albumu w nakładzie 250 000 egzemplarzy, podobnym co wypuszczony na rynek, również przez tą samą wytwórnie, album Sonic Youth "Goo". Jednak po niecałych dwóch miesiącach od premiery, jego sprzedaż wyniosła ponad 400 000 kopii. 11 stycznia 1992 roku, album „Nevermind” trafił na pierwsze miejsce listy Billboardu. Do dnia dzisiejszego na całym świecie sprzedało się około 10 milionów egzemplarzy.
Kolejnym wydawnictwem było "Intesticide", kompilacja zawierająca wcześniej niepublikowane utwory zespołu z lat 89-91, oraz singiel nagrany wraz z The Jesus Lizard. Na opakowaniu albumu znalazła się napisana przez Cobaina linijka: "Jeśli jesteś rasistą, seksistą lub homofobem, nie chcemy, żebyś kupował nasze nagrania".
Na nowy, pełnowymiarowy longplay grupy musieliśmy czekać do 1993. Producentem "In Utero" został współpracownik zespołu Pixies, Steve Albini. W powstawanie albumu od samego początku wtrącała się wytwórnia, wywierając nacisk na zespół, by zmienili oni tytuł produkcji
"I Hate Myself And I Want To Die" na coś łagodniejszego. Dużo mówiło się również o konflikcie Albini - wydawca. W ostateczności, produkcję albumu Nirvana dokończyła ze Scottem Littem. W oficjalnym oświadczeniu podano, że współpracę z poprzednim producentem zakończono, gdyż zespół nie był zadowolony z brzmieniem jakie nadał krążkowi Pan Albini.
"In Utero" z miejsca ruszyło na podbój pierwszego miejsca listy Bilboardu i zademonstrował ostrzejsze, bardziej żywiołowe oblicze formacji. W przeciągu kolejnych dwóch miesięcy zespół nagrał akustyczną sesję dla MTV w Nowym Yorku. Wydany pod koniec 1993 roku, koncert
"MTV Unplugged in New York” zawierała mniej popularne kompozycje z pierwszej i trzeciej płyty Nirvany oraz kilka coverów.
Kurt Cobain zaczął przejawiać coraz to większą niechęć do popularności jaką cieszyła się Nirvana. Zaczynało się mówić o jego problemach psychicznych jak i uzależnieniu od narkotyków. W trakcie europejskiej trasy promującej "In Utero" w Rzymie, wokalista wylądował w szpitalu w stanie śpiączki spowodowanej połączeniem dużej ilości Rohypnolu z alkoholem . Pozostałą część koncertów odwołano, włącznie z zaplanowanym etapem w Wielkiej Brytanii. W ciągu następnych tygodni znów dał o sobie znać problem uzależnienia Cobaina od heroiny. Wokalista dał się przekonać do terapii odwykowej, jednak po tygodniu uciekł z ośrodka i wrócił do domu w Seattle, gdzie 5 kwietnia 1994 zastrzelił się.
Śmierć charyzmatycznego lidera zespołu oznaczała koniec niesamowitego fenomenu jakim z pewnością była Nirvana. Jednak jej pozostali członkowie nie zamierzali składać broni. Współzałożyciel zespołu, Krist Novoselic powołał do życia takie grupy jak Sweet 75
czy Eyes Adrift, a perkusista Dave Grohl założył Foo Fighters w którym gra do dziś. Po rozpadzie grupy w 1994 roku wydano kilka DVD, nagrań live jak i kompilacji zawierających niepublikowane wcześniej materiały. Podczas swojej krótkiej działalności Nirvana zapisała się złotymi literami w historii muzycznego świata, zdobywając przy tym pięć nagród MTV. Ich klip do utworu "Smells Like Teen Spirit" został wpisany do księgi rekordów Guinnessa jako najczęściej emitowany w MTV Europa.
W programie wypowieddzieli się m.in.: Muniek Staszczyk, Katarzyna Pakosińska, Paweł Małaszyński, Łukasz Simlat, Tomasz Organek i Adam Wolski
Zapraszam, Mariusz Stelmaszczyk.